ABD Başkanlık Seçimleri'nde sonucu belirleyecek kritik 7 detay

ABD bu hafta sandık başına gidiyor… Demokratlar ın “Yaşamın buna bağlıymış gibi oy ver” dediği Cumhuriyetçilerin, “ABD yi Harika Tutmaya Devam Et” sloganını kullandığı seçimlerde son düzlüğe girildi. Anketlerde Cumhuriyetçilerin adayı ve mevcut ABD Başkanı Trump ile arasındaki farkı açmayı başaran Demokratların adayı Joe Biden ın arkasına aldığı rüzgar son günlerde azalırken, seçimlerle ilgili kritik 7 detayı gözden kaçırmamak gerek.

1- SADECE TRUMP VE BIDEN YOK

ABD Başkanlık Seçimleri sadece Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasında oluyormuş gibi hissedebilirsiniz… Zira bütün dünyanın konuştuğu en önemli iki aday bu iki partiden çıkıyor. Fakat ABD de hem diğer irili ufaklı partiler hem de bağımsız adaylar başkanlık seçimi için şansını zorluyor. Fakat ABD tarihinde Demokrat ve Cumhuriyetçi adayların haricinde hiçbir adayın Beyaz Saray a gitmediğini hatırlatmakta fayda var. Salı günü yapılacak seçimlerde Özgürlükçü Parti ve Yeşiller adayları Joe Jorgensen ve Howie Hawkins ile sandıktan kendilerine oy çıkmasını bekleyecek.

Öte yandan aralarında ünlü şarkıcı Kanye West in de olduğu 10 bağımsız aday da seçimlerde yer alıyor. Özellikle Kanye West, seçim yarışına geç girdiği ve birçok eyalette aday olamadığı için hayranları arasında hayalkırıklığı yaratmıştı.

2- OYLAR DOĞRUDAN ADAYLARA GİTMİYOR

ABD de yapılan seçimlerde oylar aslında doğrudan adaylara gitmiyor. Ülkedeki sisteme göre oylar Seçiciler Kurulu (Electoral College) isimli 538 seçici üyenin seçimi için kullanılıyor. Oylar her eyaletin kotası olan seçici kurul üyesi için gidiyor. Bu sayı da her eyaletin Senato ve Temsilciler Meclisi ndeki kişi sayısına eşittir.

Seçiciler Kurulu na en çok seçici gönderen eyaletler California (55), Teksas (34), New York(31), Florida (27), Illinois (21) ve Pensilvanya dır (21). Sadece 3 üye gönderebilen eyaletler ise Alaska, Montana, Kuzey Dakota, Güney Dakota, Delawere, Vermont ve Wyoming dir. Fakat özel bir statüsü olan Washington DC, senatör ve Temsilciler Meclisi üyesi bulundurmadığı için Seçiciler Kurulu na en az üye gönderen eyalet kadar üye göndermesine izin verilmiştir. Dolayısıyla toplamda 8 eyaletten 3 Seçici Kurulu üyesi çıkar.

Fakat seçildiği partiden Seçici Kurulu üyesi olan isimlerin yüzde 100 o partinin çıkardığı başkan adayına oy vermesi gibi bir durum söz konusu değil… ABD tarihinde “sadakatsiz seçmen” (İng. Faithless elector) adı verilen kişiler üyesi olduğu partinin yerine başka bir adaya oy verebilir.

3- OYLARI TOPLAYAN BAŞKAN OLAMAYABİLİR

Toplamda 538 seçici üye seçileceği için sandıktan çıkan oylara bakılmaksızın 270 veya daha fazla seçici üye çıkaran aday ABD Başkanı olarak Beyaz Saray a gider. Bu sistem dolayısıyla son seçimlerde daha fazla oy alan adaylar seçimi kaybetmiştir… 2016 yılında yapılan başkanlık seçiminde eski First Lady ve eski dışişleri bakanı olarak Demokratlar ın adayı olan Hillary Clinton, Cumhuriyetçi Parti nin adayı Donald Trump tan yaklaşık 2.8 milyon daha fazla oy almasına rağmen Seçiciler Kurulu nda sadece 227 temsilcide kalarak 304 e karşı 227 lik bir sonuçla hüsrana uğramıştı.

Benzer bir şekilde 2000 lerde yapılan seçimlerde de Cumhuriyetçi Parti nin adayı George W. Bush, Demokrat Parti nin adayı Al Gore dan daha düşük oy almasına rağmen Seçiciler Kurulu na çıkarmayı başardığı temsilci sayısı ile ABD Başkanı olmaya hak kazandı. O dönemde yapılan seçimlerde Bush, 271-266 ile üstünlük sağlamıştı.

Geçen ay corona virüsü tespit edilen ve bir süre dinlenerek karantina altına alınan Trump, katıldığı mitinglerde maske dağıttı.