Fehmarn Adası
Eski Doğu Almanya eyaleti olan Mecklenburg ? Ön Pomeranya (Alm.Mecklenburg ? Vorpommern) eyaletinden dönüp eski Batı Almanya eyaleti olanSchleswig ? Holstein eyaletine giriyoruz tekrar.
Schleswig ? Holstein eyaletinde, A 1 otoyolu üzerinde yaptığımız yolculukta,Ratekau köyünü geçtikten sonra Ruppersdorf Gölü (Alm. Ruppersdorfer See)'nün yanından geçiyoruz. Daha sonra Scharbeutz kentine varıyoruz.
Scharbeutz'a varınca, işte sağ tarafımızda Baltık Denizi (Alm. Ostsee; Dan.Østersøen; İsv. Östersjön; Fin. Itämeri; Rus. Балтийское Mоре [Baltijskoe More]; Est. Läänemeri; Let. Baltijas Jūra; Litv. Baltijos Jūra; Leh. Morze Bałtyckie)?
Ömrümde ilk defa gördüğüm bir deniz?
Devam eden yolculuğumuzda daha sonra sırasıyla Haffkrug, Sierksdorf,Altenkrempe, Beschendorf, Manhagen, Kabelhorst, Lensahn, Damlos,Oldenburg in Holstein, Gremersdorf ve Heiligenhafen köylerini geride bırakıyoruz.
Heiligenhafen'den sonra A 1 otobanından çıkıyor ve talî bir yol olan B 207'ye giriyoruz. Bu yol bizi doğrudan Fehmarn Adası'na götürüyor.
Önce Großenbrode köyünü geride bırakıyor, sonra da nihayet Baltık Deniziüzerindeki Fehmarn Adası'na varıyoruz?
Fehmarn Adası ile anakara arasında bir köprü inşâ edilmiş ve 1960 ? 63 yılları arasında yapılmış olan bu köprünün üzerinden geçerek, anakaradan adaya arabayla gitmek mümkün. Gemiye binmenize gerek yok, direk arabanızla gidiyorsunuz adaya.
Öyle yapıyoruz.
963 m uzunluğundaki ve 21 m genişliğindeki ? adayı anakaraya bağlayan ? buFehmarn Boğazı Köprüsü (Alm. Fehmarnsundbrücke) isimli köprü üzerinde aracımızla seyrederek, adaya gidiyoruz.
Köprü, ismini, üzerinde inşâ edildiği 1300 m genişliğindeki Fehmarn Boğazı (Alm.Fehmarnsund)'ndan alır. Bu boğaz, Baltık Denizi (Alm. Ostsee)'nin bir boğazıdır veFehmarn Adası ile Almanya anakarası arasında akar. Fehmarnsund ayrıca,Fehmarn Adası'na ayak basar basmaz karşınıza çıkan ilk köyün de adıdır.
Köprünün üzerinde hem karayolu hem de demiryolu inşâ edilmiş durumdadır.Yani köprüden hem motorlu taşıtlar hem de tren geçmektedir.
Toplam uzunluğu 963 m olan köprünün her rampası 337 m'dir. Genişliği ise 21 m olan köprünün yüksekliği 23 m'dir. Köprünün en uzun açıklığı ise 248 m 50 cm olup, 8 tane açma kapağı var. Boğazdan gemi geçişlerini engellememek için köprünün ortası sudan 23 m yüksekte ve 240 m genişlikte inşâ edilmiştir.
Haki yeşil renkteki bu köprünün inşaatına Ocak 1960'ta başlandı. Üç yılda tamamlanan köprü, 30 Nisan 1963 tarihinde hizmete açıldı. Adanın diğer ucundakiPuttgarden köyünde liman açılıp hemen karşısındaki Danimarka'ya ait Lollanda(Dan. Lolland) Adası'na gemi seferlerinin düzenlenmesine de aynı zaman zarfında başlandı.
30 Nisan 1963 tarihinden itibaren Almanya'nın Fehmarn Adası'ndaki Puttgardenliman köyü ile Danimarka'nın Lollanda Adası'ndaki Rødbyhavn liman köyü arasında motorlu taşıtları da beraberinde götüren gemi seferleri başlayınca, bu olay,Hansestadt Hamburg (Almanya) ? Kopenhag (Danimarka) karayolu yolculuğunun süresini bir hayli kısalttı. (Biz de birazdan aynı yoldan, gemiyle geçeceğiz karşıdaki Danimarka'ya)
Fehmarn Boğazı (Alm. Fehmarnsund)'na bir köprü inşâ etme fikri, aslında 1912 yılına kadar uzanır. II. Dünya Savaşı (1939 ? 45) esnasında Danimarka'nın Nazi Almanyası tarafından işgali yıllarında, motorlu taşıtlar ve demiryolu için daha geniş bir köprü planlandı. 1941 yılında, kısa adı OT olup ismini teşkilâtın lideri Fritz Todt (1891 ? 1942)'tan alan Nazi askerî inşaat birimi Todt Teşkilâtı (Alm. Organisation Todt) tarafından yapımına da başlanmıştı. Köprü için 8 milyon İmparatorluk Markı (Alm.Reichmark) ayrılmıştı (Almanya'nın o zamanki para birimi). Ancak savaşın şiddetlenmesi ve yaşanan yıkım ve felâketler yüzünden, inşaatına başlandıktan bir yıl sonra, 1942 yılında köprü inşaatı çalışmaları durdurulmak zorunda kalındı.
Ancak savaştan sonra "köprü aşkı" yeniden depreşir. 1952 yılı baharında,Hamburg Demiryolları Müdürlüğü (Alm. Eisenbahndirektion Hamburg) BaşkanıFritz Schelp (1898 ? 1989), Fehmarn Boğazı'na bir köprü veya tünel inşâ etmek için gerekli maliyetin ne kadar olacağını hesaplatmak amacıyla bir birim kurar ki, bu zât, Nazi döneminde "Almanya Ulaşım Bakanı" ve "Alman Demiryolları Başkanı" idi.(İLGİNÇ BİR NOT: Almanya'nın kuzey bölgelerinde Fritz çok kullanılan bir erkek ismidir. Tıpkı bizim Karadeniz'deki Temel gibi. Yazıda ismi geçen zevâtın hep Fritz ismini taşıması sizin de dikkatinizi çekmiştir. Yine, tıpkı bizdeki "Temel fıkraları" gibi, Alman fıkralarında da başrolde Fritz vardır ve bunlara "Fritz fıkraları" denir.)
Yapılacak olan köprünün şekli ve biçimi, merkezi Oberhausen ? Sterkrade'de bulunan Sterkrade AG şirketinin yöneticileri olan üç mühendis tarafından (G. Fischer,T. Jahnke ve P. Stein) çizildi. Mimarî tasarımına mimar Gerd Lohmer (1909 ? 81) de katıldı. Köprünün inşaatçıları ise iki ayrı kurumdu: Hamburg Federal Demiryolları Müdürlüğü (Alm. Bundesbahndirektion Hamburg) ve Schleswig ? Holstein Karayolları İnşaatı Devlet Ofisi (Alm. Landesamt für Straßenbau Schleswig ? Holstein).
Ocak 1960'ta inşaatına başlanan köprü 3 yılda tamamlandı. Köprünün açılışının 16 Ocak 1963 günü yapılması planlanıyordu ancak o sene Schleswig ? Holstein eyaletinde kış çok şiddetli geçmişti. Hava şartları buna elvermiyordu. Bu yüzden üç aylık bir gecikmeyle, 30 Nisan 1963 tarihinde köprünün açılışı gerçekleştirildi.
Schleswig ? Holstein Eyaleti Ulaştırma Bakanlığı'nın 26 Ağustos 2014 tarihinde basına yaptığı açıklamaya göre, Fehmarn Boğazı Köprüsü üzerinde komple bir yeniden inşaat yapılacak. Ancak bunun ne zaman ve nasıl yapılacağını bilmiyoruz. (Onu da başka bir arkadaşımız araştırıp yazsın. Herşeyi de benden beklemeyin yahu!)
Haki yeşil renkteki Fehmarn Boğazı Köprüsü (Alm. Fehmarnsundbrücke) üzerinden arabamızla geçerek Baltık Denizi üzerindeki Fehmarn Adası'na ayak basıyoruz.
Fehmarn Adası'na gittiğinizde, ada üzerinde karşınıza çıkan ilk köy, hem köprüyle hem de boğazla aynı ismi taşıyan Fehmarnsund köyü oluyor. Köy, arabayla adaya varır varmaz hemen sağ tarafınızda yer alıyor.
Evet?
Baltık Denizi (Alm. Ostsee; Dan. Østersøen; İsv. Östersjön; Fin. Itämeri; Rus.Балтийское Mоре [Baltijskoe More]; Est. Läänemeri; Let. Baltijas Jūra; Litv.Baltijos Jūra; Leh. Morze Bałtyckie) üzerinde yer alan çok güzel bir adanın üzerindeyiz şimdi. İsmi, Fehmarn.
185, 48 km² büyüklüğündeki ve üzerinde kurulmuş 43 şirin köyde toplam 12 bin 467 insanın yaşadığı Fehmarn Adası, Almanya'nın en büyük 3. adasıdır. Almanya'nın en büyük 10 adası şunlardır:
1. Rügen Adası → 926 km² → Baltık Denizi
2. Usedom Adası → 445 km² → Baltık Denizi
3. Fehmarn Adası → 185, 48 km² → Baltık Denizi
4. Sylt Adası → 99, 14 km² → Kuzey Denizi
5. Föhr Adası → 82, 82 km² → Kuzey Denizi
6. Pellworm Adası → 37, 44 km² → Kuzey Denizi
7. Poel Adası → 36, 24 km² → Baltık Denizi
8. Borkum Adası → 30, 97 km² → Kuzey Denizi
9. Norderney Adası → 26, 29 km² → Kuzey Denizi
10. Amrum Adası → 20, 46 km² → Kuzey Denizi
185, 48 km² büyüklüğündeki Fehmarn Adası'nın üzerinde 43 tane küçük köy bulunuyor. Adanın toplam nüfûsu, 12 bin 467. Bu, adada km² başına 67 kişi düşüyor demek. Adanın merkezi, 6 bin nüfûslu Burg auf Fehmarn köyüdür. Köyün ismi, Almanca'da "Fehmarn Üzerindeki Şato" anlamına geliyor.
Adanın geçim kaynakları; tarım, balıkçılık ve turizm. Adanın toplam 78 km'lik bir sahili bulunuyor.
Tarihçilerin ve arkeologların söylediklerine ve söylerken salladıklarına göre adadaki ilk insan izleri, M. Ö. 5000 yıllarına kadar uzanıyor. O dönemde bir kısım insanlar buraya balıkçılık ve ren geyiği avcılığı için geliyorlardı ve ada henüz anakaradan ayrılmamıştı, yani ada değildi.
Çiftçilerin burada tarımcılık yapması ve ilk yerleşimleri kurması, M. Ö. 3000 yıllarına denk düşüyor. Tahminlere göre anakaradan kopuş ve buranın bir "ada" halini alması, M. Ö. 2300 yıllarına tekabül ediyor.
Binyıllar boyunca böyle devam ettikten sonra, M. S. 400 ? 900 yılları arasında Slavlar'ın bir kolu olan Waari topluluğu adayı mesken tutuyor.
Yazılı kaynaklarda adanın ilk kez yer alması, 1075 tarihinde Bremenli tarihçi ve kronikçi Adam von Bremen (1050 ? 81) tarafından Latince kaleme alınan "Gesta Hammaburgensis Ecclesiae Pontificum" (Hamburg Kilise Tarihi) adlı eser vesilesiyledir. O dönem hâlâ Waariler meskun idiler, adada.
Yüz yıl sonra kronikçi ve ruhban olan Helmold von Bosau (1120 ? 77) da kaleme aldığı yazılarda adadan aynı şekilde söz etmektedir.
Ancak bunlar oldukça kısa ve zayıf değiniler olduklarından, adanın 13. yy öncesi tarihi pek bilinmemektedir. Aslında ben araştırıp ortaya çıkartırdım ama, adanın kökeni Kürtler'e dayanacak ve böylece Almanlar'la aram bozulacak diye çekinmekteyim.
Ada üzerindeki Burg auf Fehmarn, Petersdorf, Landkirchen ve Bannesdorfköylerinde ilk kiliselerin 1200 ? 1250 yılları arasında inşâ edilmiş olmasından yola çıkılarak, "Adanın Hristiyanlaştırılması" ameliyesinin 13. yy'ın ilk yarısında gerçekleştirildiği düşünülmektedir. Adayı Hristiyanlaştıranların ise Danimarka'dan gelen, Fyn Adası'nın merkezi olan Odense Başpiskoposluğu'na bağlı misyonerler olduğu tahmin edilmektedir.
O tarihlerde Schleswig Dükalığı'na bağlı olan ada, 1326 yılında Danimarkalı feodal mülk sahipleri tarafından ele geçirilir. Danimarkalılar adada tımar sistemini kurarlar. Adanın yöneticisi olan III. Johan den Milde af Holsten (1297 ? 1359), burada 12 jürili bir mâhkeme tesis eder. Bu mâhkeme, tâ 1867 yılına kadar çalışacaktır.
28 Haziran 1420 tarihinde Danimarka Kralı VII. Erik af Pommern (1382 ? 1459), tam 700 gemi ve 3000 askerle Fehmarn Adası'na çıkartma yapar. "God God"naralarıyla adaya saldıran Danimarkalılar'a güneyden taarruza katılan Lübeckliler de yardım ederler. O dönemler henüz UEFA kurulmadığı ve Şampiyonlar Ligi maçları icat edilmediği için kılıçla ve korsanlıkla kozlarını paylaşan Avrupalılar, adayı ele geçirmek için çetin bir muharebeye tutuşurlar. 3 gün süren bu kanlı deniz boğuşmasını "Viking kökenli" oldukları için Danimarkalılar kazanırlar ve 1 Temmuz 1420 günü adayı tümüyle ele geçirirler.
Kendisi 200 yıl sonra Fehmarn Adası'nda doğmuş olan Lutheryancı teolog ve aynı zamanda Kiel Üniversitesi'nin rektör yardımcısı Christian Kortholt der Ältere (1633 ? 94), bu savaş ile ilgili 1695 yılında kaleme aldığı bir makalede, savaşta 4000 kişinin öldüğünü kaydetmektedir. Bunların 2500'ü ada sakinleri, 1500'ü ise Danimarkalı ve İsveçli askerler.
Danimarkalılar, 1636 yılında adayı Schleswig Dükalığı'na bağlı bir yerleşim alanı yapar.
1618 ? 48 yılları arasında vuk'u bulan ve 30 yıl sürdüğü için Otuz Yıl Savaşları(Alm. Dreißigjähriger Krieg; Dan. Trediveårskrigen; İsv. Trettioåriga Kriget) olarak adlandırılan büyük savaşta, 29 Haziran 1644 tarihinde İsveç savaş gemileri adayı işgal ederler.
1650 yılında adanın nüfûsu, 5 bin kişi. Yarısı erkek yarısı dişi.
1700 yılında, Avrupa'nın kuzeyinde tüm İskandinavya ve Britanya'yı kapsayanBüyük Kuzey Savaşı (Dan. Den Store Nordiske Krig; İsv. Stora Nordiska Kriget; Norv. Den Store Nordiske Krig) patlak verir. Alman İmparatorluğu, Danimarka, İsveç, Norveç, Rusya, Polonya, Hollanda, Britanya Krallığı hatta Osmanlı İmparatorluğu'nun yer aldığı bu büyük savaş, 21 yıl sürer.
İş bu Büyük Kuzey Savaşı (1700 ? 21) esnasında "1 koyup 3 alan" Danimarka ve Norveç Kralı IV. Frederik av Danmark og Norge (1671 ? 1730), "Laaa oğlım fırsat bu fırsat" diyerek 1713 tarihinde Fehmarn Adası'nı ele geçirir. Böylece ada üzerinde uzun yıllar (tam olarak 151 yıl) sürecek olan yeni bir Danimarka egemenliği başlayacaktır. 3 ? 14 Temmuz 1720 günleri arasında imzalanan Frederiksborg Antlaşması (Alm.Frieden von Frederiksborg; Dan. Freden i Frederiksborg; Norv. Freden i Frederiksborg) ile birlikte bu topraklar tüm Schleswig coğrafyasını kapsayacak şekilde Danimarka ve Norveç Krallığı'na bağlanır. 22 Ağustos 1721 günü de Alman "kökenli" olan ada sakinleri ve kiliseler, yeni devlete bağlılık yemini ederler. Bundan sonra adadaki Almanlar her sabah "Ne mutlu Danimarka'lıyım diyene", "Varlığım Danimarka varlığına armağan olsun" diyeceklerdi.
1730 yılında adanın nüfûsu, 6 bin 313 yerli. Yarısı Alman, üçte biri Dan, beşte biri Norveçli. Adada hayat meşakkatli, kıyılar ise gelgitli.
Louis Napoléon Bonaparte (1769 ? 1821) döneminde Fransa, Danimarka ile beraber Britanya'ya savaş açarlar. Savaş oldukça şiddetli geçmesine rağmen Fehmarn Adası üzerinde herhangi bir muharebe yaşanmaz. 14 Ocak 1814 tarihinde imzalananKiel Antlaşması'nda bile adanın Danimarka'ya ait olduğu bir kez daha belirtilecektir.
1803 yılında adanın nüfûsu, 7 bin 626 sakin. Yarısı hareketli yarısı sakin. Avrupa'nın her tarafında savaşlar var ama buralar biraz tekin.
Adanın tarihini hep savaşlarla anlatacak değiliz ya, biraz da kültür ? sanat: 1815 tarihinde adanın ilk yerel gazetesi yayın hayatına başlar. Günlük bir gazete ve ismi"Fehmarnsche Korrespondenz" (Fehmarn Postası). O dönemler henüz "yalan haber" icat edilmediği için, gazete, ada sakinleri tarafından ilgiyle takip ediliyordu.
28 Ekim 1832 tarihinde ada üzerindeki Marienleuchte köyünde Marienleuchte Feneri (Alm. Leuchtturm Marienleuchte) inşâ edilir. Adı Almanca'da "Marie Işığı"anlamına gelen bu Marienleuchte köyü, ismini Hessen eyaletinin Hanau şehri doğumlu bir "Alman Prensesi" olup 31 Temmuz 1790 tarihinde Danimarka ve Norveç Kralı ? ve aynı zamanda kuzeni olan ? VI. Frederik av Danmark og Norge (1768 ? 1839) ile evlenince "Danimarka Kraliçesi" olan Marie Sophie Frederike von Hessen ? Kassel (1767 ? 1852)'in isminden almaktadır. Marie ablamız, kendi adını taşıyan deniz fenerinin açılışına bizzat katılmıştır.
1845 yılında adanın nüfûsu, 8 bin 590 kes. Yarısı prens yarısı prenses. Şimdi hem gazeteleri hem deniz fenerleri var ya, adada mutludur herkes.
20 Ocak 1848 günü Danimarka ve Norveç Kralı VIII. Christian Frederik (1786 ? 1848) ölünce, Fehmarn Adası üzerindeki kilise ölüm çanları tam üç hafta boyunca günde iki kez ve seferinde de iki saat boyunca aralıksız çalmıştır. O'nun ölümü,Schleswig ? Holstein Savaşı (1848 ? 51)'nın başlamasına sebep olmuştur. Schleswig ? Holstein halkı Alman İmparatorluğu'na bağlanmak istemiş, ancak Danimarka Krallığı bu isteğe karşı çıkmıştır.
Alman oldukları halde 150 yıldır Danimarka tebaası Schleswig ? Holstein halkı ve Fehmarnlılar, Alman İmparatorluğu'na bağlanma arzularını ancak 1864 tarihinde gerçekleştirirler. 1864 yılında Fehmarn Adası, Prusya İmparatorluğu'na bağlanır.
Danimarka'nın adayı kaybetme hikâyesi oldukça ilginçtir, dostlar: 15 Mart 1864 tarihinde Kaptan Xaver Edmund Karl von Mellenthin (1827 ? 1915) komutasındaki 160 Prusyalı savaşçı, gece vakti adada herkes uykudayken adaya gizlice ayak basarlar. Bu deniz savaşçıları, adanın merkezi olan Burg köyünde bulunan bugünküWisser Oteli'nin olduğu ve o zaman yönetim merkezi olarak kullanılan binaya gizlice girerek, Danimarka kraliyet ailesine mensup tüm bireyleri ? kadın ve çocuk ayrımı gözetmeksizin ? uykularında şişleyip öldürürler.
Koskoca Danimarka Krallığı'nın Fehmarn Adası üzerindeki 151 yıllık egemenliği işte bu şekilde biter, "bir gece ansızın gelebiliriz" ile?
Fehmarn Adası, 14 Ağustos 1865 tarihinde imzalanan Gastein Antlaşması ile Prusya İmparatorluğu'nun egemenliği altına girmiş, 1867 yılında da Schleswig ? Holstein eyaletine bağlanmıştır. (Halen bu eyalete bağlıdır, sizin de bildiğiniz gibi)
12 ? 13 Kasım 1872 günlerinde adada baş gösteren şiddetli fırtına büyük bir doğal felâkete yol açar. Deniz seviyesinin 2 m 70 cm yükseldiği bu kasırga olayı esnasında adanın üçte biri sular altında kalmış, adadaki birçok yerleşim ve evler hasar görmüş ve yıkılmıştır. 32 kişinin hayatını kaybettiği bu tabiî âfette toplam 138 ev hasar görmüş, bunların 78'i tamamen yıkılmış, adadaki 112 aile evsiz kalmıştır. Kasırga yalnızca Almanya'ya ait Fehmarn Adası'nda değil, hemen karşısında yer alan, Danimarka'ya ait Lollanda ve Falster adalarında da etkili olmuş, bizim şu anda oraya doğru yolculuk yaptığımız ve geceyi geçireceğimiz Lollanda (Dan. Lolland) Adası'nda 28 kişi,Falster Adası'nda da 52 kişi hayatını kaybetmiştir. Baltık Denizi'ndeki bu kasırganın toplam bilançosu, 271 kişinin ölümü, 2 bin 850 evin hasar görmesi ve 15 bin 160 insanın evsiz kalması ile sonuçlanmıştır.
1885 yılında adanın nüfûsu, 10 bin 150 kişi. 1925 yılında yapılan nüfûs sayımında ise adanın nüfûsu 10 bin 360 olarak tespit edilir.
Avrupa'nın anasının ağladığı II. Dünya Savaşı (1939 ? 45)'nda Fehmarn Adası'nın yalnız anası değil, teyzesi ve halası da ağlar. Savaşım tüm şiddetini, acısını ve acımasızlığını yaşarlar, Fehmarnlılar.
7 Mayıs 1945 tarihinde Almanya ile Müttefik Devletler (ABD, Britanya, SSCB ve diğer pekçok devlet) arasında imzalanan Almanya'nın Teslimiyet Belgesi (Alm.Bedingungslose Kapitulation der Wehrmacht)'nden hemen sonra ilk İngiliz birlikleri adaya ayak basar ve işgal eder. Britanya Hükûmet Sözcüsü 1st Baron William Strang (1893 ? 1978) ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) Devlet Başkanı İósif Wissariónowiç Stálin (1878 ? 1979) arasında varılan anlaşmaya göre, ada Britanya'ya verilir. İngilizler'in ilk yaptığı iş, adada bir "esir kampı" inşâ etmektir.
Savaş sona erdikten sonra Prusya İmparatorluğu, Müttefik Devletler tarafından çözüldü. 23 Mayıs 1949 tarihinde bugünkü Federal Almanya Cumhuriyeti (Alm.Bundesrepublik Deutschland) kuruldu. Britanya'nın elinden alınan Fehmarn Adası, aynı yıl Almanya'ya geri verildi ve Schleswig ? Holstein eyaletine bağlandı.
1961 yılında adanın nüfûsu, 12 bin 161 civarı. Yarısı herif yarısı karı. Avrupa eski barbar Avrupa değil, artık kimse rahatsız etmiyor onları.
1960 ? 63 yılları arasında, yukarıda da değindiğimiz üzere, adayı anakaraya bağlayan haki yeşil renkteki Fehmarn Boğazı Köprüsü (Alm. Fehmarnsundbrücke) inşâ edilmiştir. Üç yılda tamamlanan köprü, 30 Nisan 1963 tarihinde hizmete açıldı. Adanın diğer ucundaki Puttgarden köyünde liman açılıp hemen karşısındaki Danimarka'ya ait Lollanda (Dan. Lolland) Adası'na gemi seferlerinin düzenlenmesine de aynı zaman zarfında başlandı.
Toplam uzunluğu 963 m olan köprünün her rampası 337 m'dir. Genişliği ise 21 m olan köprünün yüksekliği 23 m'dir. Köprünün en uzun açıklığı ise 248 m 50 cm olup, 8 tane açma kapağı var. Boğazdan gemi geçişlerini engellememek için köprünün ortası sudan 23 m yüksekte ve 240 m genişlikte inşâ edilmiştir. Köprünün üzerinde hem karayolu hem de demiryolu inşâ edilmiş durumdadır. Yani köprüden hem motorlu taşıtlar hem de tren geçmektedir.
1975 yılında adanın batı tarafında Wallnau / Fehmarn Doğal Koruma Bölgesi(Alm. Naturschutzgebiet Wallnau / Fehmarn) kuruldu. Göçmen kuşlar için doğal koruma alanı olarak kurulan bu saha, 297 haktarlık bir toprak parçasını kapsıyor. Batısında Baltık Denizi, doğusunda ise Petersdorf ve Kopendorf köylerinin bulunduğu bu doğal koruma bölgesi, birbirinden farklı 80 kuş türüne evsahipliği yapıyor.
1978 kışı, Fehmarnlılar için asla unutamayacakları bir kıştır. O yıl kış mevsimi Kuzey Almanya'da çok şiddetli ve çetin geçmiş, Fehmarn Adası'nın dış dünyayla bağlantısı tamamen kopmuştur. Elektrikler tümden gitmiş, hem karayolu hem demiryolu ulaşımı tümden yapılamaz olmuştur. Adalılar adada adetâ haftalarca mahsur kalmış, devlet oraya helikopterlerle gıda ve sağlık yardımı ulaştırmaya çalışmıştır. O havada, güç bela üstelik.
2006 yılında adanın nüfûsu, 13 bin 36 kişi olarak belirleniyor. 2012 yılında bu sayı, 12 bin 369'a düşüyor.
Ben ordayken (25 Mayıs 2017) üşenmeyip sizler için yaptığım sayıma göre, adanın şu anki nüfûsu 12 bin 467.
Şimdi, Fehmarn Adası üzerindeyiz.
sediyani@gmail.com
SEDİYANİ SEYAHATNAMESİ
CİLT 10
Fehmarn Adası (karşı tarafta) ve adayı anakaraya (bu taraf) bağlayan Fehmarn Boğazı Köprüsü (Alm. Fehmarnsundbrücke)'nün havadan görünüşü (ALMANYA)
Köprü, ismini, üzerinde inşâ edildiği 1300 m genişliğindeki Fehmarn Boğazı (Alm.Fehmarnsund)'ndan alır. Bu boğaz, Baltık Denizi (Alm. Ostsee)'nin bir boğazıdır veFehmarn Adası ile Almanya anakarası arasında akar. Fehmarnsund ayrıca,Fehmarn Adası'na ayak basar basmaz karşınıza çıkan ilk köyün de adıdır.(ALMANYA)
Haki yeşil renkteki bu köprünün inşaatına Ocak 1960'ta başlandı. Üç yılda tamamlanan köprü, 30 Nisan 1963 tarihinde hizmete açıldı. Adanın diğer ucundaki Puttgardenköyünde liman açılıp hemen karşısındaki Danimarka'ya ait Lollanda (Dan. Lolland)Adası'na gemi seferlerinin düzenlenmesine de aynı zaman zarfında başlandı.(ALMANYA)
Köprünün üzerinde hem karayolu hem de demiryolu inşâ edilmiş durumdadır.Yani köprüden hem motorlu taşıtlar hem de tren geçmektedir. (ALMANYA)
963 m uzunluğundaki ve 21 m genişliğindeki ? adayı anakaraya bağlayan ? buFehmarn Boğazı Köprüsü (Alm. Fehmarnsundbrücke) isimli köprü üzerinde aracımızla seyrederek, adaya gidiyoruz. (ALMANYA)