Girişimcilere şirket kurma rehberi
Yeni bir iş, yeni bir heyacan yaratırken maalesef birçok girişimci işin hukuki kısmını göz ardı ediyor. Oysa işletmelerin, isim seçimi, şirket yapısı,...
1. ORTAKLIK YAPISI
İşinizi tek başınıza ya da ortağınızla yapabilirsiniz. Tek başlanan bir işte ortaklık yapısına dair çok fazla planlama yapmak gerekmez. Ortaklı bir şekilde çalışmaya başlayacaksanız, ortağınızla şirket dahi kurmadan önce aranızda bir ortaklık sözleşmesi hazırlamanız, görevlerinizi belirlemeniz, bir ortak şirketten ayrılırsa bunun sonuçlarını önceden kararlaştırmanız gerekir.
2. ŞİRKET TÜRÜ
Ortaklık sözleşmenizin ardından işletmeniz& startup’ınız için bir şirket türü belirlemeniz gerekir. Bu noktada işletmeniz için hukuki ihtiyaçları belirlemeli size en uygun olan şirket türünü seçmelisiniz. Limited şirket, anonim şirket, şahıs şirketi, adi şirket bu seçeneklerden biri olabilir. Her birinin başlangıç sermayesi, ortakların sorumluluk seviyesi, hukuki yükümlülükleri birbirinden farklı. Bu noktada şirketten beklentiniz neler bunları tespit etmek önemli.
3. İSİM VE MARKA HAKKI EDİNME
Orijinal ve daha evvel bulunmamış bir isim bulmak startup’ınız için oldukça önemlidir. Bu muhakkak kontrol edilmelidir. Aksi halde işe başladıktan sonra isim hakkınızı kaybederek yeniden isim bulmanız gerekir ki hali hazırda kullanımda olan ismi değiştirmek oldukça maliyetli olacaktır.
Orijinal isminizi bulduktan sonra Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan ismi ve logoyu tescillemeniz gerekir. Aksi halde sizin kullanımınızdan sonra başka kişilere karşı markanız korunaksız kalacaktır. Marka tescilleri ile paralel olarak domainleri de almanız faydanıza olacaktır.
4. PATENT BAŞVURUSU
Eğer patentlenebilecek bir buluşunuz varsa muhakkak bu buluşu patentlemeniz gerekir. Patentiniz ya da faydalı modeliniz startup’ınızın en önemli katma değerini oluşturacaktır. Patent koruması olmaması buluşunuzu korumasız ve çalınabilir hale getirir.
5. RUHSAT VE İZİNLER
İşletme sahipleri, faaliyetine göre olası gereklilikleri önceden tahmin etmelidir. Gıda, bankacılık, e-ticaret gibi çok farklı alanlarda lisanslamadan çalışılması mümkün değildir. Çalışılsa dahi idari para cezası gibi sonuçlarla karşılaşılabilir.
6. FLİYETE GÖRE HUKUKA UYUMLULUK
Lisans ve ruhsatları alabilmekle hukuka uyumluluk doğrudan aynı şey değil. Pek çok kanun ve yönetmelikte uyulması gereken kurallar bulunmakta. Örneğin bunlardan son zamanlarda en çok duyduklarımızdan biri Kişisel Verilerin Korunması Kanunu. Eğer işletmenizde herhangi bir şekilde kişisel veri işliyorsanız ki işlememe ihtimali oldukça küçük, bu kanuna uyumlu olmak için çeşitli yükümlülükleri yerine getirmeniz gerekir. Pek çok kanunda bu yönde pek çok yükümlülük bulunmaktadır. Bunları bilmek ve uyumluluğu sağlamak gerekir. Aksi halde para cezaları gündeme gelecektir.
7. İŞ SÖZLEŞMELERİ DÜZENLENMESİ
İleride olabilecek potansiyel uyuşmazlıklar ve kanundaki yükümlülüklerinizi eksiksiz yerine getirebilmek için çalışanlarınızla mutlaka iş sözleşmesi imzalamanız gerekmektedir. Bunun yanında çalışma biçimlerine göre bazı düzenlemeler yapılmalıdır. Örneğin; uzaktan çalışma yapmak istiyorsanız bu gibi konulara karar verecek çalışanların yazılı izni alınmalı, prim verilecekse bunun usulü belirlenmelidir. Ayrıca şirketinize uygun olabilecek personel yönetmeliği de düzenlenebilir.
8. ÇALIŞANLARLA ORTAK OLMAK
Bazı durumlarda çalışanınız kaybedemeyeceğiniz kadar önemli ancak işletmeniz de büyük şirketlerin verebileceği ücretleri veremeyecek kadar -şimdilik- küçük olabilir. Böyle durumlarda çalışanınızı belirli yükümlülükleri yerine getirdiği takdirde şirketinize ortak yapabilirsiniz. Bunun da çerçeveleri önceden çizilmeli, hisse oranları ve ortak olma şartları belirlenmelidir. Örneğin; çalışanınıza 3 yıl çalışması ve bir uygulamayı yazması halinde ortak olabileceğiniz vaadini verebilir, buna uygun sözleşmeler yapabilirsiniz.
9. VERGİ İNDİRİMLERİ VE TEŞVİKLER
Pek çok farklı sektörde devlet tarafından sağlanan çeşitli vergi indirimleri ve teşvikler gibi avantajlar olabilir. Yeni başlayan bir şirket için bu teşvik ve indirimler oldukça faydalı olacaktır. ARGE, Tübitak, teknokent teşviklerinin yanı sıra KOBİ’lere, kadın girişimcilere de pek çok imkân sunulmakta.
10. SÖZLEŞME HAZIRLAMA
Şirketiniz faaliyete geçtikten sonra operasyonunuzun çeşidine göre verdiğiniz hizmete ya da sattığınız ürüne göre sözleşme hazırlamanız gerekir. Örneğin, e-ticaret yapıyorsanız mesafeli satış sözleşmesi hazırlamanız, hizmet veriyorsanız hizmet verme sözleşmesi hazırlamanız ve karşı tarafla bu sözleşmeleri imzalamanız gerekir. İyi hazırlanmış bir sözleşme sizi ilerideki olası uyuşmazlıklara karşı koruyacaktır.