Donetsk ve Lugansk'ta Rusya'ya Bağlanma Referandumu Başladı

Halihazırda Moskova’nın bağımsız cumhuriyetler olarak tanıdığı Ukrayna’ya bağlı Donetsk ve Lugansk’ta halka “Rusya’ya katılımı destekleyip desteklemedikleri” sorulurken, Zaporojye ve Herson’da “Ukrayna’dan ayrılıp bağımsız bir devlet kurulmasına ve onun Rusya Federasyonu’na dahil olmasından taraf mısınız” diye soruluyor.

KIRIM SENARYOSU GİBİ

Beş gün sürecek oylama, Batılı devletler ve Kiev tarafından “sahtekârlık” olarak nitelendi ve sonucun tanınmayacağı ilan edildi. Moskova, 2014 yılında işgal ettiği Kırım’da da benzer referandum düzenlemiş, yüzde 97 ile Rusya’ya katılım lehine çıkan sonuç üzerine bu toprak ilhak edilmişti. Türkiye dahil birçok ülke halen Kırım’ı Ukrayna toprağı olarak kabul ediyor.

ZAPOROJYE’DE GEZİCİ SANDIK

Rus basınının geçtiği görüntülere göre Lugansk, Donetsk ve Herson’da yaklaşık 150 noktaya sandık kurulurken özellikle Lugansk’ta oy kullanmak üzere sıraya giren asker üniformalı kalabalık dikkat çekti. Donetsk’te de yetkililerin, kent sakinlerine hoparlörlü anonslar yaparak oylamanın başladığını haber verdiği görüntülere yansıdı. Güneydeki Zaporojye’de ise halen çatışmalar sürdüğü için “gezici sandık” kullanılıyor. Kalabalıkların belirli alanlarda toplanmasını önlemek isteyen yetkililer, kapı kapı dolaşarak oy topluyor.

RUSYA’DA DA OY VERİLECEK

Öte yandan, işgalin başından beri 2.6 milyon Ukraynalı mültecinin geçtiği Rusya’da da bazı bölgelerde sandık kuruldu. İşgal altındaki topraklarda halihazırda 1 ila 1.5 milyon kişi yaşadığı sanılıyor. Bu, savaş öncesi nüfusun yarısından aza karşılık gelirken, kalanların bir kısmının gidecek yeri olmayan sakinler, büyük çoğunluğunun ise Rusya yanlıları olduğu değerlendiriliyor. Bu arada ilhakı planlanan dört bölge Ukrayna topraklarının yüzde 15’ine karşılık geliyor. Rus askeri buralarda tam kontrol sağlamış değil. Ancak son haftalarda Ukrayna’nın hızlı ilerleyişine karşın olası ilhak, Rus güçlerine nükleer silah kullanımı dahil daha sert bir “savunma” yapma imkânı verecek.

SEFERBERLİK PANİK YARATTI

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna savaşı gerekçesiyle çarşamba günü ilan ettiği kısmi seferberlik 72 saat içinde genel seferberlik hali almaya başladı. Seferberlik kararı Rusya’nın taşra bölgeleriyle otonom cumhuriyetlerinde “Kimi yakalarsak askere” uygulamasına dönüştü. Moskova Belediye Başkanı Sergey Sobyanın, başkente eski Sovyet cumhuriyetlerinden gelmiş çok sayıda işsiz bulunduğunu, bu kişilerin de silah altına alınması gerektiğini savundu. Sosyal medyada çok sayıda kadının ülkenin çeşitli kentlerinde eş ve çocuklarının askere alınmasına itiraz ettiği videolar paylaşıldı.

Halktan gelen yoğun itiraz üzerine Rusya Savunma Bakanlığı, “Seferberlik çerçevesinde silah altına alınacak kişilerin kesinlikle sıcak çatışmaya girmeyeceğini, Rusya topraklarında geri hizmette kalacaklarını” söyledi. Muhalif gazeteci Aleksey Venediktov, Putin’in aldığı seferberlik kararıyla kendi ayağına kurşun sıktığını savunarak “Seferberliğin söylendiği gibi 300 bin kişiyle sınırlı kalmayacağı anlaşılıyor. Rusya’da üretimde çalışan yüz binlerce kişi silah altına alınırsa fabrika tezgâhlarının başında kim çalışacak? Ekonomi duracak. Seferberlik Rusya halkında 24 Şubat’taki savaş ilanından daha yıkıcı şok etkisi yarattı” yorumunda bulundu.

BM: RUSYA SAVAŞ SUÇU İŞLEDİ

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi tarafından mart ayında kurulan soruşturma komisyonu, Rusya’nın Ukrayna’da savaş suçu işlediğini tespit etti. Normalde bu tarz bir saptamayı uluslararası mahkemelerin yapması beklenirken Ukrayna örneğinde komisyonun üç uzman üyesi, kanıtların açık ve yeterli olduğu sonucuna vardı. Komisyon başkanı Erik Mose, “çok sayıda infaz, tecavüz ve işkence kanıtı” topladıklarını bildirdi. Kiev, Çernigiv, Harkiv ve Sumi dahil 16 bölgede yapılan incelemeleri kapsayan rapor, geçtiğimiz günlerde Ukrayna kontrolüne geçen daha doğudaki İzum gibi merkezlerde yaşandığı iddia edilen ihlallerden bahsetmiyor. Raporda özellikle Kiev banliyölerinde elleri arkadan bağlı halde başından vurularak infaz edilen sivillere değiniliyor.