Süveyş Kanalı'nı Tıkayan Gemi 106 Gün Sonra Serbest

Dünyanın en büyük yük gemilerinden biri olan Ever Given, çapraz dönerek Süveyş Kanalı'nın güneyini yaklaşık bir hafta boyunca tıkadıktan ve küresel ticareti aksattıktan 106 gün sonra kanaldan ayrıldı.

Ever Given gemisi, Süveyş Kanalı'nın iki bölümünü birbirinden ayıran Büyük Acı Göl'den geçerek kuzeye doğru ilerledi. Gemi, 29 Mart'ta yeniden yüzdürüldükten sonra Hintli mürettebatıyla birlikte Büyük Acı Göl'e demirlemişti.

Gemi, kuzeye doğru ilerleyen konvoya katılarak Süveyş Kanalı İdaresi ve geminin temsilcilerinin geminin salıverilmesi için tazminat anlaşması imzaladıkları noktadan geçti.

Gazetecileri taşıyan römorkörün kaptanı Tarık Alzeki, Ever Given gemisinin altı saat içinde kanalın kuzeyindeki Port Said'e ulaşacağını söyledi. Geminin gövdesinin su altında olan kısmı, Port Said'de dalgıçlar tarafından denetlendikten sonra taşıdığı kargoyu boşaltmak üzere bir sonraki limana doğru yola çıkacak.

Süveyş Kanalı'ndan kaynaklara göre Akdeniz'e doğru yol alacak Ever Given'a iki römorkör ve iki deneyimli kaptan eşlik edecek.

400 metre uzunluktaki yük gemisi 18 bin 300 konteyner taşıyor. Mısır televizyonunda yayınlanan görüntüler, geminin kaptanına ve mürettebattan bir başka kişiye bir buket çiçek ve bir plaket sunulduğunu gösterdi.

Ever Given, 23 Mart'ta Süveyş Kanalı'nın güney ucunda tek geminin geçebileceği dar kısımda, şiddetli rüzgar nedeniyle çapraz dönerek karaya oturmuştu.

Gemi kurtarıldıktan sonra Süveyş Kanalı İdaresi tarafından mahkeme kararıyla tutulmuş ve İdare, geminin sahibi Japon firması Shoei Kisen ve sigortacılardan tazminat talep etmişti.

Shoei Kisen firmasından yapılan açıklamada, "Seyahatteki gecikmenin yarattığı etkilerden ötürü pişmanlık duyuyoruz. Bu mesele süresince gecikmenin asgari düzeye indirgenmesi ve geminin en kısa sürede salıverilmesinin sağlanması için her türlü çaba sarf edilmiştir" denildi.

Tazminat talebi

Süveyş Kanalı İdaresi, Ever Given'ı kurtarmak için yapılan çalışmalar ve diğer kayıplar nedeniyle 900 milyon dolarlık tazminat talebinde bulunmuş, bu miktarı daha sonra 550 milyon dolara düşürmüştü. Ever Given'ın sahibi olan firma ve sigortacılar, geminin Süveyş Kanalı İdaresi tarafından tutulması ve tazminat talebine karşı çıkmıştı.

Uzayan müzakerelerden sonra taraflar, kamuoyuna açıklanmayan bir miktar üzerinde anlaştı ve Süveyş Kanalı İdaresi, geminin salıverileceğini açıkladı.

Süveyş Kanalı İdaresi Başkanı Usame Rabiye, anlaşmanın tarafların ilave taleplerde bulunmamasını şart koştuğunu, tazminatın tek seferlik ödemeden oluştuğunu, ödemenin kalan kısmının bu ay yapılacağını söyledi.

Süveyş Kanalı İdaresi avukatı Halit Ebubekir, İdare'nin anlaşma şartlarını gizli tutma taahhüdünde bulunduğunu söyledi. Shoei Kisen'in yan kuruluşu olduğu gemi inşaat firması Imabari'nden bir yetkili de Süveyş Kanalı İdaresi'ne teşekkür etti, "Firmamız büyük bir filoya sahiptir ve uluslararası deniz ticaretinin vazgeçilmez bir unsuru olan Süveyş Kanalı'nın sadık müşterisi olmayı sürdürecektir" dedi.

Küresel deniz taşımacılığı trafiğinin yüzde 15'i, Avrupa ve Asya arasındaki en kısa mesafe olan Süveyş Kanalı'ndan geçiyor. Kanal, Mısır için önemli bir döviz kaynağı. Uluslararası Deniz Taşımacılığı Odası Genel Sekreteri Guy Platten, "Hala devam etmekte olan kapsamlı soruşturmadan çıkarılacak çok ders var, ancak Ever Given'ın yeniden denize açılmasını görmekten mutluyuz. Ever Given vakası, deniz taşımacılığının küresel arz zincirindeki önemine ve denizcilerin yıllık 14 trilyon dolarlık ticaretin gerçekleşmesinde oynadığı hayati role ışık tutuyor" ifadelerini kullandı.

Süveyş Kanalı İdaresi, Ever Given vakasından sonra kanalın güney ucundaki kısmını genişletme ve derinleştirmeye ilişkin planı hızlandırdı. Plan kapsamında kanalın kuzeyinde 2015 yılında inşa edilen ikinci hattı genişletmek de var.

Süveyş Kanalı İdaresi Başkanı Rabiye, kanaldan zor hava şartları altında geçecek gemilere ilişkin kurallarınsa değişmeyeceğini kaydetti.