Türkiye'nin dijital hafızası milyonlara ulaştı

Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğünün İstanbul'da Osmanlı ve Ankara'da Cumhuriyet dönemine ait yaklaşık 125 milyon belgenin bulunduğu arşivi, 2001'den bu yana hummalı bir çalışmayla dijital ortama taşınıyor.

Bu yıl 7 milyon belgenin aktarıldığı adeta "Türkiye'nin en büyük dijital hafızası"nda, yaklaşık 30 milyon belge araştırmacıların hizmetine sunuluyor.

Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürü Doç. Dr. Uğur Ünal, yaptığı açıklamada, Cumhuriyet dönemine kadar olan tarihi hafızanın depolandığı Osmanlı Arşivleri Dairesinde yaklaşık 95 milyon belge ve 400 bin defter olduğunu söyledi.

Bunlardan tasnifi yapılanların araştırmaya açıldığını ifade eden Ünal, Cumhuriyet Arşivi Daire Başkanlığındaki yaklaşık 30 milyon belgenin de önemli bir kısmının araştırmacılara sunulduğunu belirtti.

Ünal, arşivlerin dijitalleştirme faaliyetlerinin 2001'den itibaren başladığını ancak o günün imkanlarında daha az belgenin dijital ortama aktarıldığını ifade ederek, şu bilgileri verdi:

"Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da belirtiği gibi son yıllarda devlet arşivlerindeki belgelerin dijitalleştirilmesi giderek hızlanmakta. Bu kapsamda Osmanlı arşivimizdeki 6 milyon belge, Cumhuriyet arşivimizdeki 1 milyon belge olmak üzere olmak üzere bu yıl devlet arşivlerindeki 7 milyon belge dijital ortama aktarıldı. Dijital ortamda toplamda 30 milyon görüntü var. Araştırmacılarımız 30 milyon görüntüyü dijital ortamdan alabilecek durumdalar. Belge bazında, dijital data olarak düşünüldüğünde Türkiye'nin en büyük hafızası burada diyebiliriz. Burası devletin arşivi. Osmanlı devletinden itibaren düşünüldüğünde 600-700 yıllık bir tarihin hafızası durumunda."

"Belgenin korunması ve muhafazası için önemli"

Uğur Ünal, dijitalleştirme çalışmalarının belgenin korunması ve muhafaza edilmesinde önemli bir etkisi olduğunu, artık araştırmacıların belgelerin orijinalini değil aslına uygun olan dijital kopyasını incelediklerini söyledi.

Depodaki bir belgenin araştırma salonuna gidişi ve geri dönüşünde onlarca kez el değiştirdiğini, bu sırada da belirli bir ölçüde yıprandığını vurgulayan Ünal, dijitalleştirmeyle bu belgelerin koruma altına da alındığını belirtti.

Ünal, dijital görüntülerin aynı zamanda yedeklendiğini de dile getirdi.

Belgelerin tasnif edildikten sonra dijital ortama taşındığını aktaran Ünal, "Biz kamu kurumlarını tasnif konusunda uyarıyoruz. Tasnifini yapmadığınız, kimliğini ortaya koymadığınız bir belgeyi dijital ortama bugünün teknolojileriyle aktaramayız." diye konuştu.

Ünal, ihale ile işi alan şirketin, dijital taramayı kurumun cihazlarında yaptığını ifade ederek, "Tamamen bizim kontrolümüzde, kamera ortamı içerisinde kontrollü şekilde belgeler aktarılıyor. Şirketin 70, bizim de 20 civarındaki personelimiz bu çalışmada görev alıyor. Bilgisayarlara herhangi bir şekilde hafıza bellek girişimini engelleyecek şekilde sistemimiz kuruldu." dedi.

Depolardaki belgelerin korunmasına da özen gösterildiğini vurgulayan Ünal, "Son 2-3 yılda belgeleri koruyan gömlek ve dosyaları tamamen değiştirdik. Bunları asitsiz, zarar vermeyen kaplara dönüştürdük. Depolarda ayrıca ısı ve nem önemli. Bu sistemleri kurduk. Depo, belirli ısıda ve nemde kalıyor. Salonlar otomasyon sistemiyle merkezde görünüyor." şeklinde konuştu.

Yurt dışındaki Türk tarihine ait arşiv belgeleri

Devlet Arşivleri Genel Müdürü Uğur Ünal, Osmanlı'nın yurt dışındaki belgelerinin de dijital ortama taşındığını belirterek, şunları kaydetti:

"Bugün 40'tan fazla ülkenin topraklarında kurulmuş olan bir devlet. Sadece Anadolu'dan değil Balkanlar, Kafkasya, Kuzey Afrika'da da Osmanlı hafızası kalmıştır. Bu belgeleri buraya taşımak için çalışmalar yapılıyor. Bu evrakın asılları artık o ülkenin tapulu malı halindedir. Biz evrakın dijital görüntülerini Türkiye'ye getirmek için çok ciddi bir dış ilişkiler çabası yürütüyoruz. Bu konuda Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı ile ortak çalışmalarımız var. Başta Makedonya olmak üzere birçok ülkedeki evrakın dijital görüntüsünü alıyoruz. Geçen yıl Makedonya'daki Osmanlı evrakına ait 100 binin üzerindeki görüntü, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı desteğiyle devlet arşivlerine getirildi. Şimdi Arnavutluk'takiler için çalışıyoruz."

Kaynak : Trthaber.com.tr